ماسوله کجاست

شهرستان ماسوله یکی از شهرهای کوچک ایران است که در جنوب غربی استان گیلان و در 60 کیلومتری شهر رشت و در بخش سردار جنگل فومن واقع شده است. ماسوله با شهرستان فومن تنها 35 کیلومتر و تا شهر ماکلوان حدود 20 کیلومتر فاصله دارد. این شهرستان از سمت شمال به شهرستان ماسال، از سمت جنوب به طارم علیا در استان زنجان، از سمت شرق به شهرستان جلگه شهرستان فومن و از سمت غرب به شهرستان خلخال در استان اردبیل می رسد. فاصله مرکز ماسوله تا مرز استان زنجان حدود 2 کیلومتر و تا مرز استان اردبیل یعنی منطقه گیلوان حدود 10 کیلومتر است.

شهر فعلی ماسوله در دل رشته کوه های زیبا و منحصر به فرد در مختصات جغرافیایی 48 درجه و 59 دقیقه شرقی و 37 درجه و 9 دقیقه شمالی واقع شده است. وسعت شهر فعلی ماسوله معادل 100 هکتار است و از سه جهت شمال، جنوب و غرب به کوهستان و از شرق به دره های سرسبز مشرف است. ارتفاع ماسوله از سطح دریا 1050 متر است. جالب است بدانید که به دلیل پلکانی بودن این بافت مسکونی، بین پست ترین و بلندترین نقطه آن حدود 120 متر اختلاف ارتفاع وجود دارد. ماسوله را جنگل احاطه کرده و راه ارتباطی اصلی آن جاده فومن است.

چگونگی بوجود آمدن ماسوله

در خصوص انتقال روستای ماسوله به محل فعلی نظرات مختلفی ارائه شده است. یکی از معروف ترین آنها عون بن علی از نوادگان امام اول شیعیان به همراه سیدجلال الدین اشرف از نوادگان موسی کاظم امام هفتم شیعیان است که آرامگاه وی در شهر آستانه اشرفیه گیلان واقع شده است. ، در نبردی نزدیک طارم زنجان مجروح شدند و در راه ماسوله در ماسوله پیش رفت و در محل فعلی ماسوله جان باخت.

وی در زمان مرگ از چوپان حاضر در محل خواست تا جسد بی جانش را پس از مرگ در همان منطقه دفن کند. پس از آن مردم برای فاتحه دور قبر متوفی جمع می‌شدند و کم کم اطراف قبر او خانه‌هایی می‌ساختند و به این ترتیب روستای ماسوله فعلی شکل می‌گرفت.

ویژگیهای معماری ماسوله

معماری روستای ماسوله به دوران زندیه برمی گردد که مانند برخی دیگر از روستاهای بالای تپه های ایران به صورت پلکانی ساخته شده است.

ماسوله با توجه به اقلیم، شیب زمین و همچنین دفاع راحت تر در برابر دزدان، به صورت زنجیره ای ساخته شده است. مصالح به کار رفته در ساخت خانه ها بیشتر چوب، سنگ و خشت است.

جالب است بدانید خانه ها معمولا در دو طبقه ساخته می شدند، نه کمتر و نه بیشتر! اما آنها یک چیز مشترک دیگر دارند. این دو قسمت ساختمان است که به تابستان و زمستان تقسیم می شود.

قسمت زمستانی که در زبان محلی به آن «بعضی» نیز می گویند، اتاقی با نور کم است که در پشت خانه قرار دارد. در وسط این اتاق تنوری وجود دارد که برای پخت و پز کار می کند و خانه را گرمتر می کند. طبق رسم قدیم طاقچه هایی در این اتاق تعبیه شده است که معمولاً با ظروف مسی پر می شود.

در قسمت نشیمن تابستانی چند طاقچه برای قرار دادن ظروف و ظروف وجود دارد که در کنار پنجره های اوروس شکل با شیشه های رنگی دیدنی است. تصویر آشنا و معروف روستای ماسوله در ذهن مسافران و گردشگران است. پنجره های چوبی که در بهار بیرون پر از شمعدانی های رنگارنگ است.

وجود بالکن ها و پنجره های زیاد در خانه های روستای ماسوله حکایت از معماری برون گرا دارد. در این سبک معماری خانه ها بیشتر در ارتفاع ساخته می شوند و از دو یا چهار جهت توسط بالکن و پنجره باز می شوند. جالب است که محل قرارگیری پنجره ها با توجه به شرایط آب و هوایی تعیین می شود. به عنوان مثال خانه هایی در قسمت جنوبی ساخته می شوند تا در زمستان حداکثر نور خورشید را داشته باشند.

پس از ثبت ماسوله به عنوان میراث فرهنگی و طبیعی، سازمان میراث فرهنگی و سازمان حفاظت محیط زیست اجازه ساخت و توسعه این شهر را ندادند تا این شهر تاریخی برای همیشه باقی بماند.

موزه های ماسوله

گویی تماشای تاریخ در خیابان ها کافی نیست. به همین دلیل تعدادی موزه با اهداف مختلف در آنجا ایجاد شده است تا اطلاعات کافی از گذشته در اختیار گردشگران قرار گیرد.

موزه مردم شناسی ماسوله در سال 1380 در ابتدای ماسوله تاسیس شد، جالب است بدانید که این موزه شخصی است که آقای "فرهاد شرفی ماسوله ای" راه اندازی کرده است. در این مکان مجموعه ای از اشیاء که به فرهنگ مردم بومی برمی گردد را در سه بخش مجزا مشاهده می کنید. ابزار و اسناد تاریخی در دو قسمت اول و اشیایی با قدمت بیش از چهار قرن در قسمت سوم قرار دارند.

موزه میراث فرهنگی و موزه حیات وحش از دیگر مکان های فعال در زمینه گردشگری این شهر تاریخی هستند که ارزش بازدید دارند. توصیه می شود در صورت داشتن زمان کافی از این مجموعه ها دیدن فرمایید.

بازار سنتی ماسوله

جذابیتهای طبیعی ماسوله

کوشم، رودخان، خربو، لرچشم، توریشم، پارک جنگل، کربر ییلاق، قلعه شاه معلم، چشمه علی زاخونی و زمزمه از بی نظیرترین جاذبه های طبیعی این روستا هستند. به یاد داشته باشید که کفش، لباس و تجهیزات مناسبی را که برای طبیعت نیاز دارید همراه داشته باشید.

در پایان شهر تاریخی ماسوله را می توان شهری تاریخی دانست که همچنان بافت سنتی خود را حفظ کرده است. شهری که هنوز در زمستان خانه های کاهگلی اش را با بخاری های نفتی گرم می کند. بافت این مکان گردشگری به دلیل همزیستی مسالمت آمیز با محیط طبیعی و فضای سبز مورد توجه قرار گرفته است.

از القاب معروف ماسوله می توان به زیباترین روستای پلکانی ایران، شهر تاریخی زنده و شهر پلکانی گیلان اشاره کرد. قدم زدن در بازار و خرید سوغاتی را از دست ندهید. سوغاتی های معروف ترشی ماسوله، لواشک، عروسک های نخی دستبافت، ظروف مسی و سفالی، جوراب های پشمی و ... هستند.